Dzisiaj zaczniemy opisywać hormony, które odgrywają kluczową rolę w funkcjonowaniu naszego organizmu.
Testosteron
Testosteron to podstawowy męski hormon płciowy, choć występuje także u kobiet w mniejszych ilościach. Produkowany jest głównie w jądrach u mężczyzn i w jajnikach oraz nadnerczach u kobiet. Odgrywa kluczową rolę w rozwoju cech płciowych, takich jak owłosienie ciała, głęboki głos i rozwój mięśni. U mężczyzn wspiera produkcję plemników, utrzymanie libido oraz zdrowie kości i mięśni. U kobiet reguluje poziom energii i wpływa na samopoczucie. Niedobór testosteronu może powodować zmęczenie, spadek libido i osłabienie siły mięśniowej. Jest także stosowany w terapii hormonalnej w określonych przypadkach medycznych.
DHT (dihydrotestosteron)
DHT (dihydrotestosteron) to silny androgen i choć odgrywa istotną rolę w okresie dojrzewania, jego nadmiar w dorosłym życiu może powodować problemy zdrowotne, np. łysienie androgenowe, przerośnięcie gruczołu krokowego czy trądzik. DHT działa na receptory androgenowe w tkankach, wykazując większą aktywność biologiczną niż testosteron. W terapii niektórych schorzeń, np. łysienia czy BPH (przerostu prostaty), stosuje się inhibitory, ograniczające produkcję DHT.
Estradiol
Estradiol to hormon steroidowy należący do grupy estrogenów, który odgrywa kluczową rolę w regulacji funkcji rozrodczych i seksualnych, zwłaszcza u kobiet. Jest wytwarzany głównie w jajnikach, a w mniejszych ilościach w nadnerczach i tkance tłuszczowej. Estradiol wpływa na cykl menstruacyjny, rozwój cech płciowych, oraz utrzymanie zdrowia kości, skóry i układu sercowo-naczyniowego. U mężczyzn również występuje, choć w znacznie niższych stężeniach, pełniąc funkcje związane z regulacją libido i zdrowiem kości. Po menopauzie poziom estradiolu spada, co może prowadzić do objawów takich jak uderzenia gorąca czy osteoporoza.
Kortyzol
Kortyzol to hormon steroidowy wytwarzany przez korę nadnerczy, znany jako „hormon stresu”. Jego wydzielanie wzrasta w odpowiedzi na stres fizyczny lub emocjonalny, a także w sytuacjach wymagających mobilizacji energii, np. podczas wysiłku fizycznego. Kortyzol reguluje wiele procesów w organizmie, takich jak metabolizm glukozy, tłuszczów i białek, ciśnienie krwi oraz reakcje zapalne. Pomaga organizmowi radzić sobie w sytuacjach kryzysowych, mobilizując zapasy energii. Nadmiar kortyzolu, wynikający z przewlekłego stresu, może prowadzić do problemów zdrowotnych, takich jak otyłość, cukrzyca, nadciśnienie czy osłabienie odporności. Optymalny poziom kortyzolu jest kluczowy dla zdrowia.
W następnym odcinku opiszemy kolejne.
